Matta Etkisi Nedir?

Matta Etkisi (Matthew Effect) kavramı ilk kez Robert K. Merton tarafından kullanıldı. Merton’a göre akademi dünyasında yeterli popülerliğe sahip bir bilim insanının çalışmaları kendisiyle aynı alanda çalışan ancak yeterli tanınırlığı olmayan bir başka bilim insanına göre daha fazla ilgi görecektir. Bilimsel bir çalışmanın araştırmacının itibarı oranında değer görmesini kabul edilemez olarak nitelendiren Merton haklı eleştirisini dile getirmek için İncil’in Matta bölümünden esinlendiği Matta Etkisi kavramını öne attı.

“Çünkü kimde varsa, ona daha çok verilecek ve o bolluk içinde olacak. Ama kimde yoksa, kendisinde olan da elinden alınacak.” – Matta, 25:29.

Matta Etkisi, daha sonraki yıllarda popüler ya da egemen olanın üstünlüğüne atıf amacıyla kullanılan bir kavram halini aldı. Buna göre yaşadığımız toplumsal düzende avantajlı olanların kazanımları artmaya devam ederken görece daha dezavantajlı olanların kayıpları da aynı şekilde artış göstermekte. Daha açık bir ifadeyle; zengin daha zengin, fakir ise daha fakir.